سرویس‌ ابری SaaS، PaaS و IaaS چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند؟

 

امروزه سرویس‌ ابری جایگاه ویژه‌ای در کسب‌وکارها کسب کرده‌اند و به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا با نیازهای متغیر بازار کار به سرعت سازگار شوند و بهترین تجربه کاربری را ارائه دهند. اما سرویس‌ ابری چیست و چگونه به کسب‌وکارها کمک می‌کند؟ در سال‌های اخیر مدل‌های مختلفی از سرویس‌ ابری مانند SaaS، PaaS، IaaS و … ارائه شده است که در ادامه به توضیح و مقایسه آن‌ها با یکدیگر می‌پردازیم.

 

سرویس ابری چیست؟

سرویس ابری می‌تواند شامل نرم افزار، ذخیره‌سازی داده‌ها، بانک اطلاعاتی، سرورها، شبکه‌ها، محاسبات و سایر سرویس‌هایی باشد که بر بستر اینترنت در دسترس سازمان‌ها قرار می‌گیرند. در گذشته‌های نه چندان دور، کاربران مجبور بودند نرم‌افزارهای موردنیاز را بر روی سخت‌افزار خود نصب کرده و داده‌های خود را به صورت محلی ذخیره کنند. با روی به‌کار آمدن سرویس‌ ابری، نیاز به نصب نرم افزار و سخت افزار محلی برطرف شده است و به کاربران این امکان را می‌دهد تا از خدمات مختلف در هر مکان و با هر وسیله‌ای بر بستر اینترنت استفاده کنند.

 

SaaS چیست؟

SaaS مخفف “نرم افزار به عنوان سرویس” است و نرم‌افزاری است که در اکثر مواقع از طریق اینترنت و مرورگر کاربر در دسترس است. با استفاده از این سرویس ابری، مشتریان می‌توانند بدون نگرانی در مورد منابع موردنیاز، از آن نرم‌افزارها بر بستر ابر استفاده کنند.

مزایای SaaS:

• عدم نیاز به دانلود و نصب نرم‌افزار
• ذخیره داده‌ها به صورت آنلاین
• دسترسی به داده‌ها و نرم‌افزار با هر دستگاهی
• اشتراک‌گذاری آسان داده‌ها بین چندین کاربر

بسیاری از سرویس‌های شرکت گوگل مانند Gmail، Google Drive، Google Sheets، Google Docs، Hangouts و … با تکنولوژی SaaS به کاربران ارائه می‌شوند.

 

معایب SaaS:

با وجود سهولت استفاده از سرویس SaaS از معایب آن می‌توان به عدم کنترل بر زیرساخت‌های مبتنی بر ابر که بر روی آن اجرا می‌شود، اشاره کرد، بنابراین اگر ارائه‌دهنده نرم افزار با مشکل و اختلالی روبرو شود، دسترسی شما به سرویس نیز مختل می‌شود و فرآیند‌های تجاری سازمان شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

 

PaaS چیست؟

PaaS مخفف پلاتفرم به عنوان یک سرویس است. با وجود راه‌حل PaaS، نیازی به ایجاد و حفظ زیرساخت‌های مورد نیاز برای توسعه نرم‌افزار نیست. PaaS به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا برنامه‌های کاربردی را بدون نیازهای اساسی مانند سیستم عامل، سرور، پایگاه داده و ابزار توسعه مستقر کنند.

مزایای ‌PaaS

در مقایسه با SaaS، سرویس Paas در توسعه نرم‌افزار بسیار انعطاف‌پذیر است و می‌توانید با توجه به نیاز خود از نرم افزارهای موجود و همچنین نرم افزارهای داخلی خود استفاده کنید. با PaaS فضایی برای شرکت‌ها به وجود می‌آید که می‌توانند بدون هزینه کردن برای ایجاد زیرساخت‌های خود، برنامه‌های جدید را ایجاد و راه‌اندازی کنند و توسعه‌دهندگان بتوانند به سرعت زبان‌های برنامه‌نویسی جدید، سیستم عامل، پایگاه داده و سایر فناوری‌های توسعه را آزمایش کنند. شرکت‌ها می‌توانند برنامه‌ها و داده‌های خود را با کنترل کامل مدیریت کنند که این مورد در برنامه‌های SaaS صدق نمی‌کند.

برنامه‌های PaaS که معمولاً مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از: Google App Engine،IBM Watson Cloud ، AWS Elastic Beanstalk و … . در این نرم‌افزار‌ها source code در دسترس توسعه‌دهندگان قرار می‌گیرد و می‌توانند آن را بر اساس نیاز تجاری خود تغییر دهند.

IaaS چیست؟

IaaS مخفف “زیرساخت به عنوان یک سرویس” است و یک زیرساخت قابل دسترس از طریق اینترنت است و شامل شبکه‌ها، سرورها، سیستم عامل‌ها و هر چیز دیگری که برای ساخت و اجرای سیستم‌ها لازم است، می‌شود.

بیایید IaaS را با مدل‌های دیگر سرویس ابری مقایسه کنیم. SaaS فقط رابط کاربری را فراهم می‌کند، در حالی‌که PaaS به شما امکان می‌دهد از محیط استفاده کنید و IaaS دارای یک زیرساخت محاسبات کاملی است و می‌توان گفت که IaaS انعطاف‌پذیرترین مدل سرویس ابری است.

مزایای IaaS

بر خلاف PaaS، کاربر کنترل روی پس‌زمینه برنامه دارد، می‌تواند اجزای سخت افزاری را مشخص کند و سیستم عامل‌ها را دقیقاً به دلخواه خود تنظیم کند.

در سرویس IaaS کاربر نسبت به SaaS و PaaS، آزادی بسیار بیشتری خواهد داشت، هر چند مسئولیت بیشتری نیز دارد. برای راه‌اندازی سخت افزار، سرورها، شبکه، امنیت و سایر مؤلفه‌ها، به تخصص فنی بیشتری نیاز است.

برنامه‌هایی که از IaaS استفاده می‌کنند عبارتند از:‌

Amazon Web Services (AWS)، Microsoft Azure و … .

 

تفاوت‌های اساسی SaaS، PaaS و IaaS

به‌طور کلی می‌توان این سه مدل سرویس ابری را از جنبه‌های زیر مقایسه کرد:

داده‌ها و نرم‌افزارها: در استفاده از سرویس SaaS کاربران هیچ نگرانی در مورد مدیریت استفاده از داده‌ها یا نگهداری برنامه‌ها ندارند. این در حالی‌است که راه‌حل های PaaS و IaaS به کاربران نیاز دارند تا داده‌ها و برنامه‌های کاربردی خود را مدیریت کنند.

سیستم عامل‌ها: برای مدیریت سیستم عامل که نرم افزار بر روی آن اجرا می شود، PaaS به SaaS می‌پیوندد تا بتواند این کار را برای کاربران انجام دهد. اما در سرویس IaaS مسئولیت مدیریت این جنبه از تکنولوژی برعهده کاربران است.

سرورها و ذخیره داده‌ها: به دلیل اینکه هر سه مدل سرویس ابری از طریق اینترنت ارائه می‌شوند، مدیریت سرورها و ذخیره داده‌ها را برای کاربر انجام می‌دهند.