معایب سرورهای DNS چیست؟

سیستم نام دامنه یا DNS (Domain Name System) یکی از مهم‌ترین اجزای زیرساخت اینترنت است. این سیستم وظیفه دارد نام‌های دامنه‌ای مانند example.com را به آدرس‌های IP تبدیل کند تا دستگاه‌ها بتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. بدون وجود سرورهای DNS، کاربران مجبور بودند برای دسترسی به وب‌سایت‌ها، آدرس‌های عددی طولانی را به خاطر بسپارند.
با وجود اهمیت حیاتی DNS در عملکرد اینترنت، این سیستم بدون ایراد نیست و ضعف‌های امنیتی، کارایی و حریم خصوصی متعددی دارد. در این مقاله، به بررسی مهم‌ترین معایب DNS و راه‌حل‌های عملی برای کاهش آن‌ها می‌پردازیم.

DNS چیست و چگونه کار می‌کند؟

سرورهای DNS مانند یک دفترچه تلفن جهانی برای اینترنت عمل می‌کند. زمانی که کاربر آدرس یک وب‌سایت را در مرورگر وارد می‌کند، مرورگر درخواست را به سرورهای DNS ارسال می‌کند تا آدرس IP متناظر با آن دامنه را بیابد. سپس مرورگر از آن آدرس IP برای برقراری ارتباط با سرور وب‌سایت استفاده می‌کند.
این فرآیند معمولاً در چند میلی‌ثانیه انجام می‌شود، اما به‌دلیل ساختار قدیمی DNS و حجم زیاد درخواست‌ها، همیشه هم بدون مشکل نیست.

مشکلات امنیتی در سیستم DNS

۱. حملات DNS Spoofing (جعل DNS)

در این نوع حمله، مهاجم داده‌های موجود در سرورهای DNS را تغییر می‌دهد و کاربر را به وب‌سایت‌های جعلی هدایت می‌کند. این حملات معمولاً با هدف سرقت اطلاعات شخصی یا نصب بدافزار انجام می‌شوند.

۲. حملات DDoS بر روی سرورهای DNS

در حملات توزیع‌شده محروم‌سازی از سرویس (DDoS)، حجم عظیمی از درخواست‌ها به سمت سرورهای DNS ارسال می‌شود تا آن‌ها از دسترس خارج شوند. این نوع حمله می‌تواند دسترسی به هزاران وب‌سایت را برای مدت طولانی مختل کند.

۳. مسمومیت کش (DNS Cache Poisoning)

در این روش، هکر اطلاعات جعلی را به حافظه‌ی کش DNS تزریق می‌کند. در نتیجه، کاربر هنگام مراجعه به وب‌سایت مورد نظر خود، به یک سایت مخرب هدایت می‌شود. این نوع حمله به دلیل ماندگاری داده‌های آلوده در کش، تأثیر زیادی دارد.

مشکلات کارایی و پایداری در سرورهای DNS

۱. تأخیر در پاسخ‌دهی

در مواقعی که سرورهای DNS با حجم بالایی از درخواست‌ها مواجه می‌شوند یا مشکلات شبکه‌ای وجود دارد، زمان پاسخ‌دهی افزایش می‌یابد و باعث کندی بارگذاری وب‌سایت‌ها می‌شود.

۲. ناپایداری سرورها

سرورهای DNS ممکن است به دلایل فنی، نقص سخت‌افزاری یا حملات سایبری دچار قطعی شوند. در چنین شرایطی، کاربران قادر به دسترسی به بسیاری از وب‌سایت‌ها نخواهند بود.

۳. زیرساخت‌های قدیمی

بخش قابل‌توجهی از شبکه‌ی DNS هنوز از زیرساخت‌های قدیمی استفاده می‌کند که توان پاسخ‌گویی به نیازهای گسترده‌ی اینترنت امروزی را ندارند. این ضعف باعث کاهش سرعت، امنیت و قابلیت اطمینان سیستم می‌شود.

مشکلات حریم خصوصی در DNS

۱. ثبت و ذخیره درخواست‌های کاربران

برخی از سرورهای DNS درخواست‌های کاربران را ثبت می‌کنند. این داده‌ها ممکن است برای تبلیغات هدفمند، تحلیل رفتار کاربران یا حتی نظارت‌های غیراخلاقی مورد استفاده قرار گیرند.

۲. افشای اطلاعات در حین انتقال

در سیستم‌های سنتی DNS، درخواست‌ها به‌صورت متنی ساده (Plaintext) ارسال می‌شوند. این موضوع باعث می‌شود اشخاص ثالث بتوانند محتوای درخواست‌ها را مشاهده یا رهگیری کنند.

راه‌حل‌های کاهش معایب سرورهای DNS

استفاده از DNSSEC (Domain Name System Security Extensions)

DNSSEC یک پروتکل امنیتی است که از امضای دیجیتال برای تأیید صحت داده‌های DNS استفاده می‌کند و مانع از حملات جعل (Spoofing) می‌شود.

استفاده از سرویس‌های DNS خصوصی و رمزگذاری‌شده

سرویس‌هایی مانند DNS over HTTPS (DoH) و DNS over TLS (DoT) درخواست‌های DNS را رمزگذاری می‌کنند و از افشای اطلاعات کاربران جلوگیری می‌نمایند.

به‌روزرسانی زیرساخت‌های DNS

مدرن‌سازی سرورهای DNS، استفاده از شبکه‌های توزیع‌شده و به‌کارگیری سیستم‌های پشتیبان (Failover Systems) می‌تواند پایداری و کارایی شبکه را به شکل چشمگیری افزایش دهد.

انتخاب ارائه‌دهندگان معتبر DNS

استفاده از سرورهای DNS امن و شناخته‌شده مانند Google DNS، Cloudflare DNS یا Quad9 می‌تواند خطر حملات و نشت اطلاعات را به حداقل برساند.

نتیجه‌گیری

سیستم DNS قلب تپنده‌ی اینترنت است، اما در کنار اهمیت آن، آسیب‌پذیری‌های امنیتی، مشکلات عملکردی و چالش‌های حریم خصوصی نیز وجود دارد. خوشبختانه با به‌کارگیری فناوری‌های نوین مانند DNSSEC و سرویس‌های رمزگذاری‌شده، می‌توان بخش زیادی از این مشکلات را برطرف کرد. آینده‌ی اینترنت وابسته به ارتقای امنیت و پایداری DNS است تا ارتباطی سریع‌تر، امن‌تر و قابل‌اعتمادتر برای همه‌ی کاربران فراهم شود.