IPv4 و IPv6 چه تفاوت‌هایی دارند؟

توسط Nahid Rezaei امنیت, فنی و شبکه اینترنت بدون دیدگاه

IP (آی پی) یا IP address مخفف عبارت Internet Protocol address است که به‌صورت یک سری اعداد باقاعده به هر وسیله‌ای که به شبکه متصل شود اختصاص داده می‌شود. IP درواقع یک شماره شناسایی منحصربه‌فرد برای برقراری یک ارتباط تحت شبکه است که با آن دستگاه‌های مختلف از هم بازشناخته می‌شوند. حتی اگر دو یا سه کامپیوتر باشند که قرار باشد با یکدیگر یک شبکه را تشکیل دهند و با یکدیگر ارتباط داشته باشند، نیاز است که هر یک از آن‌ها یک شماره شناسایی منحصربه‌فرد داشته باشند. اگر تعداد این کامپیوترها بیشتر شد و در نقاط مختلف دنیا پخش شدند، به‌جای شبکه داخلی یک شبکه بین‌المللی مثل اینترنت داریم.

در اینترنت هم برای برقراری ارتباط داشتن IP address ضروری است. ارسال داده‌ها و انتقال بسته اطلاعاتی از یک دستگاه به دستگاه دیگر به‌وسیله‌ی اینترنت، از طریق IP انجام می‌شود و بدون آدرس‌های IP، کامپیوترها قادر به برقراری ارتباط و ارسال داده‌ها به یکدیگر نیستند.

IP در مجموع در دو نسخه IPv4 و IPv6 شناخته می‌شود، که در ادامه به تشریح ویژگی‌ها و تفاوت IPv4 و IPv6 خواهیم پرداخت.

IPv4

IPv4 این تکنولوژی زیربنایی برای اتصال انواع دستگاه به وب است. زمانی که یک دستگاه به اینترنت متصل می‌شود (چه یک کامپیوتر شخصی، مک، گوشی هوشمند یا دستگاه‌های دیگر)، یک آدرس IP منحصربه‌فرد به آن دستگاه اختصاص داده می‌شود. در ابتدا که استانداردهای شبکه وب تعریف گردید از اعدادی بر مبنای ۳۲ بیت برای ایجاد شماره‌های IP استفاده شد که همان IPv4 یا Internet Protocol version است، در این نسخه که هم‌اکنون نیز در حال استفاده است از ترکیب اعداد بر مبنای ۳۲ بیت نهایتاً تا سقف ۴.۳ میلیارد (۴,۲۹۴,۹۶۷,۲۹۶) آدرس اختصاصی قابل ایجاد است.

IPv6

IPv6 ششمین نسخه از پروتکل اینترنت و جانشین IPv4 است. IPv6 به‌طور مشابه با IPv4 عمل می‌کند و آدرس IP منحصربه‌فرد را برای دستگاه‌های فعال در اینترنت فراهم می‌کند تا ارتباط برقرار کنند. با این حال، تفاوت IPv4 و IPv6 زیاد است.

با توجه به ۳۲ بیتی بودن آی پی نسخه ۴، IPv4 می‌تواند از ۳۲^۲ یعنی ۴.۲۹ میلیارد IP را پوشش دهد. در ابتدای شکل‌گیری شبکه اینترنت تعداد ۴.۳ میلیارد IP address رقمی بود که گمان نمی‌رفت به انتهای ظرفیت خود برسد اما به مرور و با گسترش فعالیت‌های تحت وب و لزوم اتصال دستگاه‌های مختلف به اینترنت سبب شد که تحقیقات بر روی نسل جدیدی از IP ها شروع شود. این کار تحقیقاتی بعدها در قالب نسخه ۵ ارائه شد که تنها جنبه آزمایشی داشت اما با آمدن نسخه ۶ از IP مسئله محدودیت تقریباً برای همیشه حل شد، چراکه در این سری از IP ها شماره‌ها بر مبنای ۱۲۸ بیتی در نظر گرفته شده که نتیجه رقم بسیار قابل‌توجهی است.

انتقال از IPv4 به IPv6 در بسیاری جهات از دید کاربران مخفی است و توسط شرکت‌های ارتباطی و سرورها انجام می‌شود، اکثر سیستم‌های عامل نیز از IPv6 پشتیبانی می‌کنند، اما IPv6 هنوز در دوران اولیه خود است و از نظر مسائل امنیتی دچار ضعف و باگ‌هایی است که می‌تواند منجر به یک آشفتگی عظیم در دنیای وب شود. هیچ‌کس مطمئن نیست که این انتقال چقدر هزینه خواهد داشت و یا چقدر طول خواهد کشید. اما در کل مهاجرت از آی‌پی‌های نسخه ۴ به آی‌پی‌های نسخه ۶ می‌تواند حیات آینده وب را تضمین کند.