پهنای باند اختصاصی چیست و به چه میزان نیاز دارید؟

در دنیای امروزی که وابستگی به اینترنت روزبه‌روز بیشتر می‌شود، داشتن یک اتصال پایدار و سریع برای انجام فعالیت‌های روزمره ضروری است. از مرور صفحات وب و ارسال ایمیل گرفته تا تماشای ویدئوهای باکیفیت، بازی‌های آنلاین و کار از راه دور، همگی به پهنای باند اختصاصی مناسب نیاز دارند. بسته به اینکه کجا و چگونه در اینترنت گشت و گذار می‌کنید، تقریبا به پهنای باند بالایی نیاز دارید، در غیر این صورت باید انتظار زمان‌های بارگذاری طولانی، تأخیر و یا حتی قطعی‌های کامل را داشته باشید. با مطالعه این مقاله می‌توانید اطلاعات خود را درباره اینکه پهنای باند واقعاً چه معنایی دارد، به چه میزان از آن در زندگی روزمره نیاز دارید و چگونه می‌توانید به‌راحتی سرعت اینترنت خود را افزایش دهید، بیشتر نمایید.

پهنای باند اختصاصی به چه معناست؟

یک بزرگراه را تصور کنید. هر چه تعداد لاین‌های بزرگراه بیشتر باشد، قطعا ماشین‌های بیشتری در آن می‌توانند تردد نمایند. پهنای باند نشان می‌دهد که چه تعداد لاین برای ترافیک داده در دسترس است و در نتیجه، چه حجم داده‌ای می‌تواند از طریق خط اینترنت شما منتقل شود. این حداکثر مقدار داده در هر ثانیه با واحد مگابیت بر ثانیه یا گیگابیت بر ثانیه اندازه‌گیری می‌شود.

تفاوت پهنای باند و توان عملیاتی شبکه

پهنای باند اختصاصی در شبکه، حداکثر میزان نرخ انتقال داده در یک شبکه یا اتصال اینترنت است. توان عملیاتی، مقدار واقعی داده‌ای است که با موفقیت در یک شبکه منتقل می‌شود. اندازه‌گیری پهنای باند شبکه صرفا مقدار داده منتقل شده را به صورت کلی محاسبه می‌کند، یعنی در نظر نمی‌گیرد که آیا انتقال داده آزمایشی منجر به ارسال موفق یا ناموفق اطلاعات شده است. به صورت کلی، توان عملیاتی شبکه همیشه کمتر از پهنای باند شبکه خواهد بود. عوامل مختلفی بر توان عملیاتی شبکه تأثیر می‌گذارند، از جمله پهنای باند کم شبکه که می‌تواند باعث ازدحام شبکه شود.

در برخی موارد، یک مؤلفه شبکه مانند یک روتر که بسته‌های داده بیشتری نسبت به ظرفیت استاندارد خود دریافت می‌نماید، ممکن است تأثیر منفی بر توان عملیاتی شبکه داشته باشد، حتی اگر پهنای باند شبکه بسیار بالا باشد. عوامل دیگری نیز مانند از دست رفتن بسته‌ها، پروتکل‌های خاص شبکه و تجهیزات شبکه نیز می‌توانند بر توان عملیاتی شبکه تأثیر بگذارند.

از طریق نرم‌افزارهای پایش پهنای باند شبکه با نظارت بر عواملی که بر توان عملیاتی شبکه تأثیر می‌گذارند، می‌توانید مشکلاتی را که باعث کاهش عملکرد می‌شوند شناسایی و برطرف نمایید. این کار می‌تواند به بهینه‌سازی عملکرد شبکه شما کمک کند.

تفاوت بین پهنای باند و سرعت

از نظر فنی، پهنای باند به سرعت یک خط داده مربوط نمی‌شود، بلکه نشان‌دهنده حداکثر مقدار داده‌ای است که به‌طور نظری می‌تواند در یک بازه زمانی مشخص از آن عبور کند. اگر همچنان بخواهیم از مقیاس بزرگراه استفاده کنیم، پهنای باند نشان می‌دهد که چه تعداد وسیله نقلیه می‌توانند به‌طور هم‌زمان در مسیرهای مختلف حرکت کنند، نه اینکه با چه سرعتی در حال حرکت هستند.

پهنای باند و سرعت اغلب به اشتباه یکسان در نظر گرفته می‌شوند، در حالی که از نظر فنی، این دو مفهوم متفاوت اما مرتبط با یکدیگر هستند.

پهنای باند اختصاصی به ظرفیت شبکه برای انتقال داده اشاره دارد. به عنوان مثال، اگر پهنای باند یک شبکه ۴۰ مگابیت بر ثانیه باشد، به این معناست که شبکه در هیچ شرایطی نمی‌تواند داده‌ها را با سرعتی بیشتر از ۴۰ مگابیت بر ثانیه منتقل کند.

از سوی دیگر، سرعت شبکه به نرخ واقعی انتقال داده در شبکه اشاره دارد. سرعت شبکه به عوامل مختلفی از جمله پروتکل مورد استفاده برای انتقال داده، توانایی دستگاه در دریافت سیگنال شبکه (بی‌سیم یا سیمی) و ظرفیت سرور برای مدیریت انتقال داده به چندین کاربر بستگی دارد. پهنای باند اختصاصی پایین نیز می‌تواند تأثیر منفی بر سرعت شبکه داشته باشد.

به عنوان مثال، اگر یک دستگاه در شبکه از آداپتور شبکه802.11b استفاده کند، نمی‌تواند داده‌ها را با سرعتی بیش از ۱۱ مگابیت بر ثانیه دریافت کند. این محدودیت به دلیل پهنای باند آداپتور شبکه دستگاه است، حتی اگر درون شبکه امکان انتقال داده با سرعت بالاتر وجود داشته باشد.

پهنای باند‌خوار شبکه چیست؟(bandwidth hog)

پهنای باند‌خوار شبکه به برنامه یا نقطه انتهایی (endpoint) گفته می‌شود که مقدار زیادی از پهنای باند اختصاصی شبکه را مصرف می‌کند. وجود این نوع مصرف‌کنندگان در یک شبکه سازمانی می‌تواند چالش‌های متعددی ایجاد کند، از جمله:

• کاهش بهره‌وری کارکنان به دلیل کند شدن دسترسی به منابع ضروری وب، مانند ایمیل، اسناد و برنامه‌های بهره‌وری آنلاین.
• افزایش تأخیر شبکه که بر زمان پاسخگویی سیستم‌های IT، مانند پایگاه‌های داده، متعادل‌کننده‌های بار و سرورهای برنامه تأثیر می‌گذارد.
• اختلال در تجربه کاربری هنگام دسترسی به برنامه‌های حیاتی سازمان، که می‌تواند بر درآمد سازمان اثر بگذارد.

چندین عامل می‌توانند منجر به بروز پهنای باند‌خوارها شوند، از جمله:

• پخش ویدئوی با وضوح بالا
• آپلود یا دانلود فایل‌ها و مجموعه داده‌های حجیم
• استفاده از شبکه سازمان برای مقاصد غیرکاری
• حملات مخرب مانند DDoS
• افزایش ناگهانی ترافیک به دلیل انتشار یا به‌روزرسانی محصول
• پیکربندی نامناسب شبکه یا خرابی تجهیزات شبکه

مدیران شبکه می‌توانند از ابزارهای نظارتی تخصصی برای شناسایی پهنای باند‌خوارها استفاده کنند، ترافیک را تحلیل کرده و سیاست‌هایی برای مسدود کردن ترافیک غیرضروری اعمال کنند. برخی از این ابزارها می‌توانند نقطه انتهایی مصرف‌کننده بیش از حد پهنای باند اختصاصی و اطلاعات تماس کاربر مربوطه را شناسایی کنند. این قابلیت‌ها به مدیران سیستم کمک می‌کند تا مشکل را به روش‌های زیر حل کنند:

• تماس مستقیم با کاربر برای بررسی علت مصرف بالای پهنای باند
• ارسال هشدار به کاربر جهت محدود کردن مصرف پهنای باند
• اعمال محدودیت پهنای باند اختصاصی بر روی نقطه انتهایی مشخص
• افزایش ظرفیت پهنای باند اختصاصی برای بهبود کیفیت شبکه

نحوه نظارت بر پهنای باند شبکه

مدیران شبکه می‌توانند از راهکارهای نظارتی که به‌طور خاص برای پایش پهنای باند طراحی شده‌اند، برای مدیریت و نظارت بر مصرف پهنای باند استفاده کنند.

برخی از این ابزارها، پایش پهنای باند را به عنوان یکی از قابلیت‌های راهکار جامع نظارت بر شبکه ارائه می‌کنند، که باعث کاهش تعداد ابزارهای موردنیاز برای مدیریت شبکه سازمانی می‌شود. درحالی‌که برخی دیگر، ابزارهای اختصاصی برای پایش و مدیریت پهنای باند ارائه می‌دهند.

یک راهکار جامع نظارت بر پهنای باند شبکه باید شامل قابلیت‌های زیر باشد:

• نظارت و تحلیل ترافیک شبکه در لحظه
• شناسایی ترافیک مربوط به فعالیت‌های غیرکاری
• شناسایی مشکلات شبکه و پهنای باند‌خوارهایی که موجب گلوگاه‌های پهنای باند می‌شوند
• اعمال سیاست‌هایی برای اطمینان از کیفیت خدمات و اولویت‌بندی تخصیص پهنای باند اختصاصی برای برنامه‌ها و فرآیندهای حیاتی
• ارزیابی کیفیت شبکه از طریق پایش توان عملیاتی (throughput) و سرعت شبکه در فواصل منظم
• اعمال محدودیت پهنای باند اختصاصی برای فعالیت‌ها و کاربران غیرضروری جهت جلوگیری از مصرف بیش از حد
• مشاهده میزان استفاده از پهنای باند در سطوح مختلف، مانند زیرشبکه‌ها، محدوده‌های IP، پروتکل‌ها، کاربران، نقاط انتهایی و برنامه‌ها
• تحلیل الگوهای ترافیکی و داده‌های تاریخی برای شناسایی کم‌مصرفی یا پرمصرفی پهنای باند
• شناسایی و مسدودسازی احتمالی ترافیک ناشی از فعالیت‌های مخرب
• تولید گزارش‌های مصرف پهنای باند برای ارتباط بهتر با ذی‌نفعان و توجیه نیاز به افزایش ظرفیت شبکه

نحوه برنامه‌ریزی برای پهنای باند شبکه

مدیران شبکه باید ظرفیت پهنای باند را بر اساس تحلیل دقیق از میزان بهینه پهنای باند اختصاصی موردنیاز برای بارهای کاری مختلف، برنامه‌های سازمانی، بهره‌وری کارکنان و سایر عملیات IT برنامه‌ریزی کنند.

به‌طور معمول، مدیران شبکه می‌توانند از ابزارهای پایش پهنای باند اختصاصی برای ارزیابی میزان استفاده فعلی و پیش‌بینی نیازهای آینده استفاده کنند.

برنامه‌ریزی ظرفیت پهنای باند اهمیت زیادی دارد، زیرا:

• ظرفیت بیش از حد می‌تواند منجر به بازدهی پایین سرمایه‌گذاری شود.
• ظرفیت ناکافی می‌تواند بهره‌وری و عملیات حیاتی را مختل کند.

سازمان‌ها معمولاً پهنای باند اختصاصی اینترنت موردنیاز خود را از شرکت‌های مخابراتی و ارائه‌دهندگان خدمات اینترنت (ISP) خریداری می‌کنند. این امر شامل تنظیم توافق‌نامه‌های سطح خدمات (SLA) با شرایط مربوط به حداقل سطح کیفیت خدمات، پهنای باند شبکه و زمان دسترسی (uptime) می‌شود.

با این حال، خرید پهنای باند اختصاصی از یک ارائه‌دهنده ثانویه و پیاده‌سازی مکانیسم‌های جایگزین (failover) نیز حیاتی است تا در صورت اختلال در ارائه‌دهنده اصلی، پایداری شبکه تضمین شود. اگرچه توافق‌نامه SLA معمولاً ارائه‌دهنده را ملزم به جبران خسارت برای نقض شرایط خدمات می‌کند، اما کاهش بهره‌وری و اختلال در عملیات می‌تواند زیان‌های درآمدی جدی‌تری به همراه داشته باشد. بنابراین، برنامه‌ریزی برای پایداری شبکه بسیار مهم است.

چگونه پهنای باند شبکه را افزایش دهیم؟

یکی از سوالات مهم مدیران شبکه این است که چگونه می‌توان پهنای باند شبکه را افزایش داد؟

خرید یا برنامه‌ریزی برای ظرفیت بیشتر پهنای باند یک راهکار واضح است، اما این کار ممکن است هزینه‌های نگهداری شبکه را افزایش دهد. از سوی دیگر، مدیران سیستم می‌توانند از طریق تحلیل مصرف پهنای باند در شبکه سازمانی و شناسایی فرصت‌های بهینه‌سازی، بهره‌وری مصرف را افزایش دهند.

برخی از روش‌های بهینه‌سازی پهنای باند اختصاصی شبکه شامل موارد زیر هستند:

• بهینه‌سازی جریان داده‌ها در شبکه از طریق ایجاد زیرشبکه‌ها (subnets) و نصب راهبردی روترها، سوئیچ‌ها و مودم‌ها.
• استفاده از تکنیک‌هایی مانند شکل‌دهی ترافیک (traffic shaping)، پلیس ترافیک (traffic policing) و متعادل‌سازی بار (load balancing) برای اولویت‌بندی انواع ترافیک و منابع، کاهش تراکم شبکه و جلوگیری از اختلال در برنامه‌ها و سیستم‌های حیاتی.
• ایجاد و اعمال سیاست‌های دقیق برای مشخص کردن سایت‌ها، برنامه‌ها و سیستم‌هایی که در شبکه قابل‌دسترسی هستند و مسدود کردن سایت‌ها و پورتال‌های غیرکاری.
• زمان‌بندی و مدیریت به‌روزرسانی‌های نرم‌افزاری و پشتیبان‌گیری‌ها در ساعات کم‌بار شبکه برای جلوگیری از تراکم و اختلال در بهره‌وری. به‌عنوان مثال، مدیران می‌توانند یک سرور WSUS راه‌اندازی کنند تا به‌روزرسانی‌ها را از اینترنت دانلود کرده و آنها را به‌صورت محلی در شبکه توزیع کنند، تا از مصرف بیش از حد پهنای باند اینترنت جلوگیری شود.
• سرمایه‌گذاری در یک راهکار اختصاصی و قدرتمند مدیریت پهنای باند اختصاصی برای کنترل دقیق‌تر بر مصرف پهنای باند و اعمال سیاست‌های مناسب.

عوامل موثر در مصرف  band width

1) تعداد کاربر:

به طور کل موارد متعددی می‌تواند بر روی مصرف band width سایت شما موثر باشد، اما این عوامل اهمیت بالایی ندارند مگر اینکه ترافیک و تعداد بازدید کنندگان ورودی‌های به سایت شما رشد چشمگیری در یک بازه زمانی داشته باشد و باعث مصرف بیشتری شوند. همچنین حجم سایت شما می تواند تاثیر زیادی بر روی آن نیز داشته باشد.

هر چه مقدار حجم سایت شما بیشتر باشد ، با ورود هر کاربر به سایت باید اطلاعات و داده‌های سایت شما برای کاربر دانلود و بارگذاری شود که این حجم مصرف شده از band width کم خواهد شد. همچنین آپلود و دانلود‌های FTP نیز از مواردی است که می‌تواند بر روی افزایش مصرف آن سرویس تاثیر خود را بگذارد.

2) نوع استفاده:

فعالیت‌هایی مانند وب‌گردی، استریم ویدئو، بازی‌های آنلاین و دانلود فایل‌های حجیم، پهنای باند متفاوتی نیاز دارند. پس بهتر است متناسب با فعالیتی که دارید پهنای باند درست را انتخاب نمایید.

3) کیفیت خدمات مورد انتظار:

هرچه کیفیت مورد انتظار بالاتر باشد، پهنای باند بیشتری لازم است. به‌عنوان مثال، استریم ویدئو با کیفیتk   4نسبت به p  720 پهنای باند بیشتری نیاز دارد.

میزان پهنای باند پیشنهادی بر اساس نوع مصرف:

قطعا هر کاربر باید متناسب با مصرف و نحوه استفاده پهنای باند اختصاصی تهیه نماید.

1 ) میزان مصرف پهنای باند برای کاربران خانگی

. میزان پهنای باند اختصاصی برای وب‌گردی و ایمیل:

1 تا 5 مگابیت بر ثانیه برای هر کاربر

. میزان پهنای باند اختصاصی برای استریم ویدئو:

720p : حداقل 5 مگابیت بر ثانیه

1080p : حداقل 10 مگابیت بر ثانیه

4K : حداقل 25 مگابیت بر ثانیه

. میزان پهنای باند اختصاصی برای بازی آنلاین:

3 تا 6 مگابیت بر ثانیه با پینگ پایین

. میزان پهنای باند اختصاصی برای دانلود فایل‌های حجیم:

50 مگابیت بر ثانیه به بالا توصیه می‌شود

2) میزان پهنای باند اختصاصی برای کسب‌وکارها و شرکت‌ها

• کسب‌وکارهای کوچک (10-20 کاربر):  50 تا 200 مگابیت بر ثانیه
• شرکت‌های متوسط (50-100 کاربر):  500 مگابیت تا 1 گیگابیت بر ثانیه
• شرکت‌های بزرگ و دیتاسنترها :  چند گیگابیت بر ثانیه بر اساس نیاز

3) میزان پهنای باند اختصاصی برای دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی

مراکز آموزشی به دلیل نیاز به سرویس‌های ابری، ویدئوکنفرانس و دانلود محتوای آموزشی، پهنای باند بالایی نیاز دارند. برای هر 1000 دانشجو حداقل 1 گیگابیت بر ثانیه توصیه خواهد شد.

نحوه محاسبه پهنای باند مورد نیاز

فرمول تقریبی:

(میزان مصرف هر کاربر) × (تعداد کاربران همزمان) = میزان پهنای باند مورد نیاز

به عنوان مثال، اگر در یک شرکت 50 کارمند حضور دارند و هر نفر به‌طور متوسط 10 مگابیت بر ثانیه نیاز دارد، پهنای باند مورد نیاز:

50 × 10 = 500

شرکت داده پرداز رسپینا:

پهنای باند اختصاصی (اینترنت سازمانی) رسپینا، به همراه اینترنت TD-LTE جز خدماتی است که امکان دسترسی شرکت‌ها و سازمان‌ها را به اینترنت پرسرعت با ظرفیت بالا، تاخیر کم و کیفیت مطلوب فراهم می‌‎آورد. این سرویس به صورت اختصاصی بوده و کیفیت آن در تمامی ساعات شبانه‌روز تضمین می‌شود.
پهنای باند اختصاصی (اینترنت سازمانی) رسپینا بر بستر ارتباطات رادیویی، فیبر نوری و همچنین VPLS شرکت ارتباطات زیرساخت برای مشترکین قابل استفاده است. رسپینا هم‌اکنون با دارا بودن بیش از ۴۶۰ پاپ‌سایت مجهز در سراسر ایران بیشترین پهنای باند اختصاصی اینترنت را بین سازمان‌های دولتی و خصوصی توزیع کرده و آمادگی دارد خدمات پهنای باند خود را از چند مگابیت تا چند گیگابیت بر ثانیه به متقاضیان ارائه نماید.

در صورتی که از مطالب این مقاله لذت بردید می‌توانید مقاله پهنای باند اختصاصی و سرعت اینترنت چه تفاوتی با هم دارند را مطالعه نمایید.